Βιοκλιματικός σχεδιασμός αστικών υπαίθριων χώρων

Διδάσκων : Δημήτρης Πολυχρονόπουλος

Το μάθημα αφορά στο σχεδιασμό των δημόσιων υπαίθριων αστικών χώρων, με τρόπο ώστε παράλληλα να αποκτούν υψηλής ποιότητας περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά. Μέσα από αυτήν την αναγκαία πρακτική προσέγγιση, έχει αναγνωριστεί ότι ενισχύεται η χρήση τους και συμβάλουν σημαντικά στην βελτίωση των συνθηκών των πυκνοκατοικημένων αστικών περιοχών. Σε αντίθετη περίπτωση, έχει παρατηρηθεί ότι η έλλειψη κατάλληλων περιβαλλοντικών – βιοκλιματικών χαρακτηριστικών προκαλεί συνθήκες δυσφορίας στους χρήστες και είναι σήμερα αποδεκτό ότι αποτελεί μια κρίσιμη διάσταση του σχεδιασμού, που η ενδεχόμενη απουσία της οδηγεί σε σημαντική μείωση του χρόνου παραμονής σε αυτούς τους χώρους. Για αυτό και θεωρείται ότι στο σχεδιασμό των υπαίθριων χώρων υπάρχει μια άρρηκτη σχέση ανάμεσα στο φυσικό και το “κοινωνικό περιβάλλον” της πόλης.

Το μάθημα εστιάζεται στο σχεδιασμό των ανοιχτών χώρων με έμφαση στις βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού. Περιλαμβάνει ομιλίες από ειδικούς και ένα θέμα σχεδιαστικής εφαρμογής.

Εξετάζονται ζητήματα που συνδέουν την καθημερινότητα και την κοινωνική ζωή των υπαίθριων αστικών χώρων, με την ποιότητα των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών τους, καθώς και οι πρακτικές του σχεδιασμού σε σχέση με τους παραπάνω  προβληματισμούς.

Στις θεωρητικές εισηγήσεις αναλύονται απλοποιημένα μοντέλα για την εκτίμηση των συνθηκών άνεσης  σε συσχετισμό με τα υπάρχοντα κλιματικά στοιχεία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιβάλλουσας αστικής μορφολογίας και τις ειδικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται από συγκεκριμένους χρήστες στους υπαίθριους χώρους.

Παράλληλα με τα ζητήματα που αφορούν στο σχεδιασμό και τις προτεινόμενες δραστηριότητες στους υπαίθριους χώρους της πόλης, εξετάζονται μεθοδολογίες για την αξιολόγηση και τον έλεγχο της επίδρασης των συνθηκών του  ανέμου σε έναν ανοιχτό χώρο, τις συνθήκες άνεσης και το ρόλο που αποκτούν στο σχεδιασμό τα υλικά, οι φυτεύσεις και η χρήση των υγρών στοιχείων. Παρουσιάζονται εργαλεία εκτίμησης των επιπτώσεων της περιβάλλουσας αστικής μορφολογίας και των αστικών δομών στα μοντέλα ηλιασμού και αερισμού. Επίσης εξετάζονται βασικές μέθοδοι για την περιγραφή και αξιολόγηση του ακουστικού τοπίου σε ανοικτούς χώρους.

Όλα τα παραπάνω έχουν μια γενική και πρακτική θεώρηση, ώστε να απευθύνονται σε διαφορετικές ειδικότητες μηχανικών και παράλληλα στοχεύουν στη δημιουργία κατάλληλων διεπιστημονικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του αστικού σχεδιασμού. 

Οι συνεργάτες (μέλη ΔΕΠ, Υ/Δ) του μαθήματος είναι τα εξής:  

1. Δημούδη Αργυρώ, Επικ. Καθηγήτρια, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ

2. Ζώρας Σταμάτης, Επικ. Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ

3. Μπάρκας Νίκος, Αναπλ. Καθηγητής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή ΔΠΘ

4. Αδαμίδου Αλεξία, Υπ. Διδάκτωρ ΔΠΘ

5. Πανταζής Βαγγέλης, Υπ. Διδάκτωρ ΔΠΘ